بازطراحی پدافند ادراکی در عصر جنگ شناختی با رویکردی به امنیت ملی
کد مقاله : 1032-CWNSC-FULL (R3)
نویسندگان
حمید اسماعیلی *
مدیر پژوهش دفتر برنامه علوم و فناوری های شناختی ودجا
چکیده مقاله
زمینه و هدف: این مقاله با عنوان « بازطراحی پدافند ادراکی در عصر جنگ شناختی با رویکردی به امنیت ملی » به بررسی تأثیرات چندلایه فناوری‌های شناختی و علوم اعصاب بر امنیت ملی در بستر نظامی و دفاعی می‌پردازد. هدف اصلی پژوهش، تحلیل مفهومی و راهبردی جنگ شناختی و ارائه چارچوبی منسجم برای درک ابعاد آن و تدوین راهکارهایی برای افزایش تاب‌آوری شناختی در سطح فردی و نهادی است.
روش پژوهش: این پژوهش با رویکردی میان‌رشته‌ای، به‌صورت مروری نظام‌مند و تحلیل محتوای کیفی انجام شده است. داده‌ها از منابع معتبر بین‌المللی گردآوری و بر پایه معیارهایی چون نوآوری، اعتبار علمی و ارتباط موضوعی غربال‌گری شدند. تحلیل مفاهیم با رویکرد قیاسی–استقرایی و مدل‌سازی سه‌سطحی انسان‌محور، اطلاعات‌محور و فناورانه انجام شد تا چارچوبی برای بازطراحی پدافند ادراکی ارائه گردد.
یافته‌ها: پژوهش حاضر پنج محور کلیدی را در زمینه جنگ شناختی شناسایی کرده است: تحول در مفهوم نبرد و تهدید، نقش راهبردی فناوری‌های نوین، ابعاد چندلایه انسانی و سایبری، کاربست مدل‌های تحلیلی در مدیریت تهدیدات، و راهبردهای افزایش تاب‌آوری شناختی. این یافته‌ها چارچوبی مفهومی برای مواجهه با تهدیدات نرم در بستر حکمرانی امنیتی جمهوری اسلامی ایران ارائه می‌دهند.
نتیجه‌گیری: جنگ شناختی پدیده‌ای چندبعدی و پویای فناورانه-روان‌شناختی است که نیازمند پاسخ‌های امنیتی تطبیقی، هوشمند و پیش‌دستانه می‌باشد. برای مقابله مؤثر با تهدیدات شناختی، به‌ویژه در محیط‌های دفاعی، طراحی سیاست‌های کلان ملی، تدوین چارچوب‌های اخلاقی، ارتقاء سواد رسانه‌ای، تقویت توان تحلیل ادراکی در نیروهای نظامی، و حمایت از تحقیقات بین‌رشته‌ای ضرورت دارد.
کلیدواژه ها
علوم شناختی، جنگ شناختی، امنیت ملی، فناوری‌ های شناختی، تحلیل داده
وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی