شناسایی و اولویت‌بندی سوگیری‌های ناشی از فرایندهای شناختی مؤثر در حملات شناختی بر علیه نیروهای مسلح ج.ا.ایران و ارائه راهکار
کد مقاله : 1364-CWNSC (R1)
نویسندگان
Alireza حامدی سنجابی1، علی ولی سلطانی1، محمدسعید تبرزد *2
1مدرس دافوس آجا
2مرکز مطالعات راهبردی اجا
چکیده مقاله
در عصر حاضر، تهدیدات امنیتی فراتر از سخت‌افزار و نرم‌افزار، به قلمرو ذهن و فرایندهای شناختی انسان گسترش‌یافته است. «جنگ‌شناختی» باهدف قرار دادن ادراک، باورها، ارزش‌ها و رفتارهای جامعه هدف، به دنبال تغییر ساختارهای اساسی هویت فردی و اجتماعی است. این جنگ، با بهره‌گیری از تکنیک‌های پیچیده دستکاری اطلاعات و ادراک، بدون توسل آشکار به زور، به‌صورت موذیانه و تدریجی عمل نموده و توانایی درک و واکنش مناسب نسبت به تهدیدات را مختل می‌سازد. نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران در معرض این تهدیدات نوین قرار دارند و درک عمیق از سازوکارهای شناختی مؤثر و ارائه راهکارهای مقابله، حیاتی است. این پژوهش با مرور نظام‌مند ادبیات و بهره‌گیری از پنل خبرگی، به شناسایی و اولویت‌بندی سوگیری‌های شناختی زیربنایی مورد استفاده در حملات شناختی و ارائه راهکارهای عملی برای تقویت توانایی دفاعی نیروهای مسلح می‌پردازد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد قوی‌ترین سوگیری‌ها مرتبط با گرایش‌های اساسی انسان در اعتماد، انطباق اجتماعی، فوریت و اتکا به میانبرهای ذهنی بوده و فضای مجازی نقش بسزایی در تشدید آن‌ها دارد. بر این اساس، مهمترین راهکارهای پیشنهادی شامل ارتقاء آگاهی و سواد شناختی-رسانه‌ای کارکنان، تقویت تفکر انتقادی و فرهنگ شک سالم، ایجاد سازوکارهای راستی‌آزمایی اطلاعات و بهره‌گیری از فناوری‌های نوین برای شناسایی و مقابله با حملات شناختی می‌باشد
کلیدواژه ها
فرآیندهای شناختی، حملات شناختی، سوگیری شناختی، جنگ شناختی، نیروهای مسلح ج.ا.ا
وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی